W swojej pracy spotykam Klientów, którzy już w chwilę po nabyciu nieruchomości myślą o jej darowiźnie na rzecz dziecka. Nie każdy z nich wie jednak, że do tej i dalszej darowizny mieszkania będzie wymagane uzyskanie zgody obojga rodziców. W przypadku darowizny nieruchomości dla dzieci do 13 roku życia w jego imieniu działają rodzice, a czynność musi mieć zachowaną formę aktu notarialnego. Formalnie rodzice nie stają się właścicielami przykładowego mieszkania, tylko dziecko. Kolejnym warunkiem skutecznego przekazania darowizny na rzecz dziecka jest uprzednia zgoda sądu rodzinnego i opiekuńczego, bo działanie rodziców w postaci zarządu majątkiem dziecka jest poddane kontroli i ocenie prawidłowości przez sąd. Zgodnie z art. 101 § 3 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego rodzice nie mogą bez zezwolenia sądu opiekuńczego dokonywać czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu ani wyrażać zgody na dokonywanie takich czynności przez dziecko.
Więc co do zasady przyjęcie darowizny w imieniu dziecka lub wyrażenie zgody na jej przyjęcie przez dziecko, wymaga uzyskania przez rodziców uprzedniej zgody sądu opiekuńczego.
Od tej zasady istnieje jednak wyjątek. Zgodnie z Uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 30 kwietnia 1977 r., sygn. akt III CZP 73/76, mającej moc zasady prawnej, rodzice mogą bez zezwolenia sądu opiekuńczego przewidzianego w art. 101 § 3 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego nabywać dla małoletniego dziecka nieruchomości na podstawie umowy darowizny w stanie wolnym od zobowiązań wobec darczyńcy lub osób trzecich. Oznacza to, że jeśli darowizna mieszkania nie posiada żadnych zobowiązań po stronie obdarowanego małoletniego, to nie jest wymagane uzyskanie zgody sądu opiekuńczego. Natomiast, jeżeli darowizna wiążę się z zobowiązaniami, rodzice zobowiązani są do uzyskania zgody sądu opiekuńczego na zawarcie umowy darowizny w imieniu małoletniego dziecka lub na wyrażenie zgody na dokonanie takiej czynności.
Czy takim zobowiązaniem może być np. obowiązek spłaty kredytu hipotecznego zabezpieczonego hipoteką? Zapraszam do konsultacji!
Autor: Tomasz Ressel
Wszelkie prawa zastrzeżone
